۱۰۰۰ روز با دولت مردمی؛

ایران در دولت سیزدهم در کدام کالاهای اساسی خودکفا شد؟

ایران در دولت سیزدهم در کدام کالاهای اساسی خودکفا شد؟

شاپ: رصد بازار کالای اساسی در دولت سیزدهم نشان میدهد ایران در دو قلم محصول پرمصرف یعنی گندم و تخم مرغ به خودکفایی رسید و در مابقی اقلام نیز قدم های مثبتی برداشته شد.



به گزارش شاپ به نقل از مهر، دولت سیزدهم ایران توسط هشتمین رییس جمهور، سید ابراهیم رئیسی، دوازدهم مرداد ۱۴۰۰ تشکیل شد.
آنچه در ادامه می خوانید کارهایی است که در این دولت در عرصه کالاهای اساسی انجام شده است.
رشد ۱۲۹ درصدی خرید تضمینی گندم
در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ میزان خرید تضمینی گندم در کشور حدود ۵ میلیون تن بود. این عدد برای سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ حدود ۸ میلیون تن پیش بینی شد اما در نهایت در عرصه تامین گندم مورد نیاز خبازی ها خودکفایی رقم خورد و آمار خرید تضمینی گندم از طرف دولت به بالای ۱۰ میلیون تن در سال ۱۴۰۲ رسید.
به این ترتیب میزان خرید تضمینی گندم با رشد ۱۲۹ درصدی از ۴ میلیون و ۵۴۰ هزار تن در سال ۱۴۰۱ به ۱۰ میلیون و بیش از ۳۵۰ هزار تن در سال ۱۴۰۲ افزایش پیدا کرد. همین طور خرید تضمینی گندم در آخر دولت دوازدهم ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تن بود که این عدد در دولت سیزدهم بیش از ۱۰ میلیون و ۳۵۰ هزار تن بوده است.
جلوگیری از انحراف ۱.۵ میلیون تن آرد از چرخه مصرف
پدیده قاچاق در میان کالاهایی مانند سوخت، آرد، دام زنده و… مشکلاتی را برای اقتصاد کشور ایجاد کرده است. یکی از طرح هایی که در دولت سیزدهم با جدیت به آن پرداخته شد جلوگیری از قاچاق آرد با هوشمندسازی نانوایی ها بود.
بنا بر اظهارات مسؤولان دولتی جریان مصرف آرد هر سال شیب ۳ درصدی داشت و برای اولین بار بعد از سال ۱۴۰۰ شیب کاهشی شد. جلوگیری از روند شیب مصرف (قاچاق) سبب شد تا ۱.۵ میلیون تن آرد یارانه دار صرفه جویی شود که وجه ریالی آن معادل ۲۷ هزار میلیارد تومان (همت) می شود که نان ۲۰ میلیون نفر را تامین می کند. به عنوان مثال فقط در استان لرستان سال قبل ۲۶ هزار تن به ارزش ۵۰۰ میلیارد دلار مصرف آرد کم شد.
در واقع دولت با هوشمندسازی نانوایی ها توانست از انحراف چند هزار تنی چرخه آرد یارانه دار پیشگیری کند. ملاک عمل هم این بود در سمت مردم محدودیتی برای تامین نان مورد نیاز خانواده ها به وجود نیاید.
این طرح سال ۱۴۰۱ در چند استان به شکل پایلوت آغاز شد و در نهایت برای تمام نانوایی های سنتی (لواش، تافتون، ببری و سنگک) عملیاتی شد و هم اکنون بیش از ۷۸ هزار نانوایی به سامانه هوشمندسازی متصل شده اند.
تولید ۲.۲ تا ۲.۳ میلیون تن برنج در کشور
دومین محصول پرمصرف در ایران بعد از گندم برنج است. طبق گزارش ها، تولید این محصول در دولت سیزدهم و دولت دوازدهم تفاوت زیادی نداشت و تولید کشور بین دو میلیون و ۲۰۰ تا دو میلیون و ۲۵۰ متغیر بوده است.
اما آن چه در بازار تنظیم کالاهای اساسی رخ داد انباشت ۶۰ درصد برنج های ایرانی در سال ۱۴۰۱ بود.
در حالی که محصولات با گذشت زمان درحال از میان رفتن بود دولت به موضوع ورود کرده و در سال ۱۴۰۲، برمبنای مصوبه هیأت وزیران و به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی، وزارت جهاد کشاورزی بمنظور پشتیبانی و پشتیبانی از تولیدکنندگان موظف به خرید برنج پر محصول مانده از سال گذشته، از کشاورزان و شالی کوبی ها و فروش آن بصورت نقدی، اقساطی و مدت دار به تمام متقاضیان شد.
دولت سیزدهم با این مصوبه مانع زیان برنج کاران داخلی شده ضمن آنکه مانع ایجاد خدشه در تامین بازار کالاهای اساسی شد.
بر اساس مصوبه مذکور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف بود بعد از تأیید ارکان ذیصلاح، بوسیله بانکهای عامل و در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط، نسبت به اختصاص و پرداخت مبلغ ۲۵ هزار میلیاردریال تسهیلات خط اعتباری بدون سود و کارمزد بصورت ۳ ماهه به شرکت مادر تخصصی تجاری دولتی ایران اقدام نماید. همین طور سازمان برنامه و بودجه کشور بازپرداخت اصل و فرع تسهیلات اعطایی به شرکت تجاری دولتی ایران را از محل اعتبارات مصوب مربوط، تضمین نمود. از طرف دیگر، قرار شد وزارت جهاد کشاورزی به نحوی سیاست گذاری کند که واردکنندگان برنج فقط در صورت خرید کل ظرفیت برنج تجاری (طارم و هاشمی) از کشاورزان، بتوانند مجوز واردات برنج دریافت نمایند.
مصرف کنندگان در ۳ سال اخیر کمبودی در بازار این محصول پرمصرف احساس نکردند و با واردات برنج خارجی تعادل قیمتی در بازار برقرار بود.
گام هایی برای خودکفایی شکر
شکر یکی از ۵ محصول راهبردی در ایران است که در بازار جهانی نیز جایگاه ویژه دارد. سال ۲۰۲۲ میلادی (۱۴۰۰ خورشیدی) جنگ روسیه و اوکراین، شرایطی را در سطح بین المللی به وجود آورد که سبب شد تا نرخ نیشکر در جهان افزایش شایان توجهی داشته باشد. قسمتی از این موضوع، به تامین سوخت خودرو ها از گیاه نیشکر بر می گشت. اما واردات بموقع و برمبنای نیازمندی بازار از طرف دولت سیزدهم سبب شده تا در بازار کالاهای اساسی در این محصول کمترین نوسان را شاهد باشیم.
سالانه کشور به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن شکر نیاز دارد که حدود ۱.۲ میلیون تن وارد و باقی در داخل تولید می شود.
اگر مقایسه آماری نسبت به میزان تولید چغندرقند و نیشکر در چند سال اخیر در کشور داشته باشیم میزان تولید به سبب بارش کم و خشکسالی سیر نزولی داشته است.
در دو مقطع زمانی شکر در کشور نایاب شد. اولین مقطع مربوط به مرداد و شهریور ۱۳۹۵ بوده که قیمت آنرا بین ۱۰۰۰ تا ۲، ۰۰۰ هزار تومان افزایش داد. عمده علت آن احتکار از طرف عمده فروشان اعلام گردید. این امر باردیگر در اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۲ نیز تکرار شد که عمده دلیل آن جنگ روسیه و اوکراین و کاهش عرضه این محصول در بازار جهانی و مشکل واردات بود.
۱.۵ میلیارد قطعه تولید جوجه در سال ۱۴۰۲
گوشت مرغ از دیگر اقلام اساسی در بازار ایران محسوب می شود. سرانه مصرف گوشت سفید نسبت به قرمز بیشتر بوده بدین جهت از حساسیت بیشتری برخوردارست.
پس از جراحی اقتصادی، سال به سال آمار مصرف گوشت سفید در کشور بالاتر رفت؛ بطوریکه سال قبل در نیمه نخست سال ماهانه بین ۱۲۸ تا ۱۳۲ میلیون قطعه جوجه ریزی انجام می شد و این عدد در نیمه دوم به ۱۵۰ تا ۱۵۲ میلیون قطعه رسید.
این امر سبب شده تا در بیش از ۵ ماه اخیر بازار گوشت مرغ آرامش داشته و قیمت این محصول پروتئینی تثبیت شود.
سال ۱۳۹۹ در آخر دولت سیزدهم میزان جوجه ریزی در یک سال یک میلیارد و ۲۰۸ میلیون و ۷۱۹ هزار و ۴۰۳ قطعه بود و این عدد در آخر سال ۱۴۰۲ به یک میلیارد و ۵۶۷ میلیون و ۱۵۵ هزار و ۶۷۱ قطعه رسید.
همچنین آمار جوجه ریزی در ۲ ماهه نخست سال ۱۴۰۳، ۲۹۸ میلیون و ۵۷۴ هزار و ۹۸۳ قطعه جوجه ثبت شده است.
میزان صادرات در دو ماه نخست سال هم حدود ۴ هزار تن گوشت مرغ بوده است.
نکته حائز اهمیت دیگر در تولید گوشت مرغ کشور این است که مگاپروژه هایی در تامین بازار کالاهای اساسی بوسیله فروشگاه های زنجیره ای درحال پیگیری است که برخی به بهره برداری رسیده و برخی با کسب مجوز هنوز به مرحله اجرا نرسیده اند.
هم اکنون یکی از فروشگاه های زنجیره ای کشور با مشارکت یکی از شرکت های بزرگ فعال در عرصه تولید گوشت مرغ، وظیفه تامین قسمتی از بازار را برعهده دارند. به عنوان مثال در دو ماه نخست امسال آنها ۴۵ میلیون قطعه جوجه ریزی داشتند که ۱۵ میلیون قطعه مربوط به این برند داخلی فعال در عرصه فروشگاه داری است.
در ادامه آمار تولید جوجه در دولت های یازدهم، دوازدهم و سیزدهم می آید.

خودکفایی برای اولین بار در تولید تخم مرغ
تخم مرغ از دیگر اقلام پرمصرف بوده که جایگزین محصولات پروتئینی با قیمت بالاتر شده است. در کنار خودکفایی گندم در دولت سیزدهم (البته در دهه ۸۰ نیز جشن خودکفایی در دولت هفتم و هشتم نیز رقم خورده بود) ایران در تولید تخم مرغ نه فقط خودکفا شد بلکه صادرات هم داشت.
سال ۱۳۹۹ تولید تخم مرغ در کشور حدود ۹۰۰ هزار تن بود که این رقم در آغاز دولت سیزدهم به یک میلیون و ۲۰ هزار تن رسید.
سال ۱۴۰۱ که خودکفایی تخم مرغ در کشور رقم خورد آمار تولید به یک میلیون و ۱۵۰ هزار تن افزوده شد و برای اولین بار ایران ۵۴ هزار تن تخم مرغ به کشورهای همسایه صادر کرد.
خودکفایی که در ادامه دولت سیزدهم ادامه داشت، تولید تخم مرغ را به یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن تا پایان ۱۴۰۲ رساند که ۱۳۶ هزار تن آن به ارزش ریالی حدود ۱۷۰ میلیون دلار صادر شد.
سرمایه گردش مالی تولیدکنندگان به ۶ برابر رسید و تعداد گله های مولد اجداد از ۲ به ۳ گله افزوده شد که هر قطعه جوجه تخم گذار، تولید ۱۵۰ تن تخم مرغ را تضمین می نماید. این امر ضمن تامین نیازمندی بازار داخل منجر به ارزآوری برای کشور می شود.
از دیگر نکات مثبت در این محصول مصرفی، تحت پوشش بیمه ای ۱۰۰ درصدی مرغ تخم گذار بوده که خسارت ها را به حداقل می رساند.
صادرات محصولات کشاورزی
صادرات محصولات کشاورزی و غذایی نیز با رشد ۲۲ درصدی از ۵.۲۲ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ به ۶.۳۷ میلیارد دلار در آخر سال ۱۴۰۲ رسید.
یکی از تفاوت ها در صادرات محصولات کشاورزی در دولت دوازدهم و سیزدهم به نوع اقلام بر می گردد. در دولت قبل بیشتر محصولات به شکل خام صادر می شد بطوریکه در سال ۱۳۹۹ از صادرات ۵.۲۲ میلیارد دلاری، ۱.۱ میلیارد آن مربوط به صادرات پسته بود؛ اما در دولت سیزدهم رویکرد به سمت صادرات کالاها با ارزش افزوده بوده بدین جهت صادرات محصولاتی چون انواع کنسرو، آب میوه، لبنیات و… افزایش پیدا کرد. بدین سان صادرات محصولات فرآوری شده ضمن ایجاد ارزش افزوده، به اشتغالزایی کشور نیز کمک شایانی می کند.
در حوزه دام، ایران در دولت دوازدهم صادرکننده بود اما در دولت سیزدهم ناگزیر به واردات شد. از میان رفتن زیرساخت های صنعت دامپروری در کشور به سبب سیاست های اشتباه دولت قبل و کشتار دام های مولد سبب شد تا ایران از صادرکننده دام به واردکننده تبدیل گردد بطوریکه سال قبل ۱.۴ میلیارد دلار واردات در این بخش صورت گرفت.
سایر اقدامات دولت سیزدهم در بخش کشاورزی
از دیگر کارهای انجام شده در بخش تولید می توان به توسعه کشت دانه های روغنی اشاره نمود. کشت آنها در آغاز دولت سیزدهم در وضعیت دیم، با رشد ۶۰۰ درصدی از ۵ هزار هکتار به ۳۵ هزار هکتار در آخر سال ۱۴۰۲ افزایش پیدا کرد.
در حوزه تامین کود نیز از شروع دولت تا انتهای سال ۱۴۰۲، تولید کودهای فسفات و پتاس با رشد ۵۱ درصدی از ۷۷ هزار تن به ۱۱۶ هزار تن رسید که افزایش خرید کودهای فسفات و پتاس از محل تولیدات داخلی را رقم زد.
همچنین در طول این مدت، سرمایه گذاری در زیر بخش شیلات و آبزیان از ۲۲ هزار میلیاردریال با رشد ۷۶۰ درصدی به ۱۹۰ هزار میلیاردریال افزایش پیدا کرد.
آبرسانی سیار به مناطق عشایری با رشد ۴۵ درصدی از حدود ۶ میلیون متر مکعب برای ۳۰ درصد از جمعیت عشایری در آغاز دولت سیزدهم، به حدود ۸.۵ میلیون متر مکعب برای ۷۰ درصد از جمعیت عشایر ایران در آخر سال ۱۴۰۲ محقق شد.
ایجاد و استقرار هسته و واحدهای فناور و دانش بنیان بخش کشاورزی نیز از ۱۵۲ مورد در آغاز دولت سیزدهم با رشد ۳۰۸ درصدی به ۶۲۱ مورد از دیگر اقدامات ۳ سال اخیر در عرصه کشاورزی است.
همچنین صدور مجوزهای کسب وکار الکترونیکی بخش کشاورزی که در دولت سیزدهم الزامی شد تا امروز ۳۵۰ هزار و ۹۶۵ مجوز از طرف وزارت جهاد کشاورزی و نظام مهندسی کشاورزی صادر گردیده است.



منبع:

1403/03/08
13:36:02
5.0 / 5
329
تگهای خبر: آرامش , ارز , بازار , برنامه
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
X

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۷ بعلاوه ۴
شاپ SHAAP